Απόσπασμα από την «Ελληνική Νομαρχία» για τον χρυσό.

Με αφορμή την άνοδο της τιμής του χρυσού, ένα απόσπασμα από την «Ελληνική Νομαρχία» του Ανωνύμου του Έλληνος.
Ένα βιβλίο γραμμένο (1806 στην Ιταλία) λίγα χρόνια πριν την επανάσταση την οποία όχι μόνο προεξοφλεί, αλλά και σε μεγάλο βαθμό προετοιμάζει, τουλάχιστον, ιδεολογικά.-----------------------------------------------------------------

Και πώς εζούσαν οι άνθρωποι, πριν να εφεύρουν τους χρυσούς αριθμούς; (ενν. τα χρήματα). Οι Αμερικάνοι προ τεσσάρων αιώνων δεν έτρωγαν ίσως, δεν ενδύοντο, δεν είχον ίσως όλας τας αρετάς, μην έχοντες κανένα ελάττωμα; Απέθανον από πείνα ίσως οι Λάκωνες, όπου δεν εμεταχειρίζοντο τον χρυσόν; Ή μήπως δεν ηφανίσθη όλη η Ελλάς εξ αιτίας του; Δεν τυραννείται μέχρι της σήμερον από αυτόν; Και, τέλος πάντων το ανθρώπινον γένος δεν ασχημώθη τόσον από αυτόν;

Δεν πωλείται ίσως η δικαιοσύνη δια του χρυσού; Δεν αγοράζονται ίσως οι κριταί δια του χρυσού; Δεν σκεπάζει ίσως ο πλούσιος τας ανομίας του δια του χρυσού; Δεν χάνει ίσως ο πτωχός τα δίκαιά του δια της ελλείψεως του χρυσού; Διατί, τάχατες, να βλέπωμεν έναν άνθρωπο να ορίζη άλλους ανθρώπους, και δέκα άνθρωποι να τρέχουν όπισθεν εις ένα, ωσάν να ήτον αυτοί χοίροι, και αυτός χοιροβοσκός;

Τι περισσότερον από τους άλλους έχει αυτός, όπου τόσον αυστηρώς και υπερηφάνως κτυπά, υβρίζει και καταφρονεί τους άλλους; Διατί, διατί, ο ένας να ονομάζεται δούλος και ο άλλος κύριος; Διατί ο πλούσιος να τρωγη, να πίνη, να κοιμάται, να ξεφαντώνη, να μην κοπιάζη και να ορίζη, ο δε πτωχός να υπόκειται, να κοπιάζη, να δουλεύη πάντοτε, να κοιμάται κατά γης, να διψά, και να πεινά;

Ποία είναι η αιτία, ω άνθρωποι, παρά η εφεύρεσις του χρυσού; Ποία ανάγκη μας βιάζει, λοιπόν, να τον φυλάττωμεν; Μήπως οι άνθρωποι ζώσι με μέταλλα, ή μήπως δια του χρυσού καλλιεργείται η γη; Και διατί τάχατες δεν ήθελον ημπορέσει να ζήσουν οι άνθρωποι χωρίς τον χρυσόν; Και τι ήθελε γίνει ο χρυσός, αν του έλειπεν από όλους η υπόληψις; Και διατί τοσαύτη υπόληψις εις εν μέταλλον;

Δεν είναι ίσως η πρώτη και η κύρια πρόξενος τόσων φοβερών πλημμελημάτων ο χρυσός; Δεν πωλείται η τιμή ίσως δια του χρυσού; Δεν αγοράζεται ίσως η αξιότης δι΄αυτού; Δεν κλαίει, τέλος πάντων, το ανθρώπινον γένος εξ αιτίας του;